బందా కనకలింగేశ్వరరావు
గ్రుక్కెడు నీళ్లు

దూరంగా ఉండరా , కళ్ళు కనపడట ల్లేదు ?’ ‘ . –
. నిన్నే; మాట వినిపించుకోవేమిరా , మాయ స్వరాజ్యం వచ్చిందని మండిపడిపోతున్నా వేం ?’
‘—————————-‘
‘దూరంగా పోరా ‘ అని మునసబు వెంకట స్వామి మందలించగానే వెంకటప్ప తప్పుకున్నాడు . మహాలక్ష్మమ్మ గారు మడి నీళ్లు పట్టుకుని వెళ్లింది .
ఇల్లు చేరగానే మహలక్మమ్మ, మడి నీళ్ల బింద దింపి , అరుగు మీద పెద్ద మనుష్యులతో మాట్లాడే భర్తను ‘ ఒకమాటిలా రండి ‘ అని లోపలికి పిలిచింది .
కూర సంగతి కనుక్కోటానికి గావును లోపలికి రమ్మన్న దనుకొని లోపలి వెళ్లాడు బ్రహ్మయ్య .
‘చూడండి ! వెంకటప్ప కంత పొయ్యే కాలం వచ్చిం దేం , దారి తప్పుకోరా అంటే తలతిక్క తనంగా వినిపించుకోడు , కాస్త కనుక్కోకపోతే ఆడవాళ్లం మడి నీళ్లు తేలేం ‘ అని కసిరింది మహాలక్ష్మమ్మ .
‘కసుక్కుంటా లే ‘ అంటూ కారణం బ్రహ్మయ్య వాకిట్లోకి వచ్చి కబురం పేడు వెంకటప్పకు .
వెంకటప్ప ఊరు వెట్టి .ఆ ఊళ్లో వాడొక్కడే మాల . తల్లిదండ్రులు చిన్నతనంలో పోవటం చేత గాలికి పెరిగి ధూళికి ఎదిగి కన్నం గట్టు మీద చుట్టు గుడిసె వేసుకుని కాపురం ఉంటున్నాడు వెంకటప్ప . పుట్టుక తక్కువైనా బుద్ధిమంతుడు . అందువల్ల ఊళ్లో వాళ్లు బట్టలు పాతలు ఇస్తూ అంత పచ్చడి రవ్వ , ఇంత పప్పు చారు పెడుతూ ఆదరంగా చూస్తుండేవారు .
కరణంగారి కోపానికి కాకినా అదురుతుంది . అలాంటప్పుడు వెట్టి పని చేసే వెంకటప్పకు చెప్పాలా ! వెంటనే కరణం బ్రహ్మయ్య గారింటికి కెళ్లి దణ్ణం పెట్టేడు .
బ్రహ్మయ్య గారు వెంకటప్పను చూడగానే మనుష్యునకు రావలసినంత కోపం తెప్పించుకొని ఎడమ కాలి పాత చెప్పు తీసి వెంకటప్ప మొగాన కొట్టేడు . అది చాలక బండబూతులు తిట్టి బొంద కొయ్య వేయించాడు . ఏం చేస్తాడు వెంకటప్ప ? తల వంచుకొని దండన భరించాడు . ఇంతకు వెంకటప్ప చేసిన తప్పేమిటో !
బ్రహ్మయ్య గారు బ్రాహ్మణులు . ఊరి కరణం . రామవరంలో వారంటే మంచి పలుకుబడి ఉంది . వ్యాజ్యాలలో మధ్యవర్తిత్వం చేయాలన్నా , అన్నదమ్ముల పాలు పంపుళ్ళు పెట్టాలన్నా , కవులు కత్తులు వీళ్లు గాని వ్రాయాలన్నా , లక్షాధికారి లక్ష్మణ స్వామైనా ఆయనకే కబురంపాలి . ఏభై వేళా రూపాయల నగదు , పాతిక ఎకరాముల భూమి , పురాతనపు ఇల్లు , ఆయన కున్న ఆస్తి , కాని ఎన్నుంటే ఏం , బిడ్డలు లేరు . ఎలాగైనా నా ఒక్క కాయ కాస్తుందేమో యని తాయత్తుల మీద తాయత్తులూ , జపాల మీద జపాలు , తాపాలు మీద తాపాలు , ఇక ఏమిటి !సూర్య నమస్కారాలే కాదు సుందర కాండ పారాయణాలే కాదు , పుత్ర కామేష్టి వ్రతాలే కాదు , పుణ్య తీర్దాల మును గటయే కాదు , గోపాయీల వేరు ముక్కలే కాదు , గోకుల బృందా వన దర్శనాలే కాదు , ఎన్ని చేసినా ఒక్క పిల్లడు గాని , పోని , పిల్లయినా కలుగలేదు . భోగేశ్వరం దేవుడికి మ్రొక్కేరు . మ్రొక్కటమే కాదు , స్నానం చేసి తడి గుడ్డతో తెల్ల వారలు సాగిల పడ్డది మహాలక్ష్మమ్మ గుడి వెనుక ; అబ్బే ! మాట వరసకైనా నెల తప్పలేదు .
కాలం ఒక్క మాదిరిగా ఉండదు . రామవరంలో కొంచెం కలరా తటస్థించింది . కొంచెం గా ఉన్నదల్లా కొద్ది రోజుల్లో గొప్పదైనది . రోజూ నాలుగైదు పీనుగులు వెడుతున్నాయి .ల్ ప్రొద్దు క్రుంకితే తలుపు తీయటం లేదు . వీధులలో సంచారం కనపడుట లేదు . మునసబు వెంకట స్వామి ముడుపు గట్టించాడు . మ్రొక్కే దేవతలకు మ్రొక్కుతున్నారు .
చేసే పూజలు చేస్తున్నారు . గణా చార్లు మీద గణాచార్లు . మంగలి తిర్పతి గాని భార్యకు మారెమ్మ పూనింది . గవళ్ళ గంగులు చెల్లెలుకు గంగానమ్మ పూనింది . చాకలి పేరాయ మరదలకు చల్లలమ్మ , పోలి సాని ఆడబడుచుకు పోలేరమ్మ పూనింది . ‘ అయ్యో మా అక్కయ్య , నే వస్తున్నా నే ‘ అంటూ వచ్చాడు గాలి వీరయ్య . “ ఎవరు ను ‘ వ్వన్నాడు వెంకటస్వామి . సమయం దొరికినప్పుడే తిట్టాలనుకొని వీరయ్య ‘ ఎవ్వరో ఎరుగవట్రా గాడిద ! నేపోత రాజునురా అన్నాడు .’ ఈ ప్రకారంగా వారి వెనుక వీరు , వీరి వెనుక వారు , చల్లాలమ్మ , గొడ్డల్లమ్మ , మారెమ్మ , మహాలక్ష్మమ్మ , పోలేరమ్మ , పెద్దింటమ్మ , కామాక్ష్మమ్మ , గంగానమ్మ , కనక దుర్గమ్మ, గావుశ క్తెమ్మ , దిబ్బమ్మ తీర్ధమమ్మ —‘ఓ ‘ స్నానాలు చేసి బండెడు వేప మండలు చేత బట్టుకొని గెంతి తాండవ మాడుతున్నారు వీధుల వెంబడి , దప్పులు తడవతడవకూ కాచి మరీ కొడుతున్నారు . వీరయ్య సిస్తు ఇవ్వలేదనే కోపం చేత కరణం బ్రహ్మయ్య కేకలు వేతా మానుకొని వచ్చేటప్పటికి వీరయ్య పోత రాజు రూపాన కరణం గారి పీక పట్టుకున్నాడు . పది మంది గుమిగూడి విడిపించారు . పెద్ద కాపు రాఘవయ్య విడదీసి వీరయ్యను మందలించాను . బ్రహ్మయ్య గారి ఒళ్లు ఝల్లుమన్నది . పది మంది ఇంటికి చేర్చారు . దేవతలంతా ఈ దెబ్బలాటలో బాగుండదని ఊరుకున్నాడు . ఏం గవాలో చెప్పి చేయించు కోవాలి గాని మనుష్యులను చంపితే ఎలా గన్నాడు రాఘవయ్య దేవతల్తోటి , దేవతలకు మన భాష బాగా తెలుసుట !
‘ఓ ‘ ! నరుడు నరుడ నరుడ నరుడో ! నాకు పదివే లెత్తి గుడి కట్టించరో ! లేకపోతే నెత్తురు తాగేస్తారో ‘ అంది గంగానమ్మ .
‘నాకు కొత్తది తోపు రంగు పెదన నేత జరీ చీరె పెడితే గాని మింగుతా ; నంది పోలేరమ్మ .

———–