తెల్కపల్లి రామచంద్రశాస్త్రి

సామాన్యమైన కుటుంబంలో పుట్టి, గురువుల క్రమశిక్షణలో ప్రకాశించి రాజాస్థానాలు చేరి ఉన్నతమైన విలువను పొందిన వారిలో తెల్కపల్లి రామచంద్రశాస్త్రి గారు ఒకరు. వీరు మహబూబ్‌నగర్ జిల్లా కోడేరు మండలం రాజాపురం గ్రామంలో డిసెంబర్ 6న, 1902లో జన్మించారు. తల్లిదండ్రులు శేషమాంబ, సుబ్రమణ్యం. ఇంటి దగ్గరే వేదవిద్యను అభ్యసించి ఆ తదుపరి వనపర్తి, కర్నూ లు, కాళహస్తి, ఆకిరిపల్లి, చిట్టిగూడూరు, బందరులలో ఎంతో మంది పండితప్రకాండుల వద్ద సుమారు పన్నెండేళ్లు సంస్కృత విద్యను అభ్యసించి విశేష జ్ఞానాన్ని సంపాదించారు. వీరు రాజాపురం శాస్త్రులుగా ప్రసిద్ధులు.
తాను చదువుకొన్న బందరు జాతీయ కళాశాలలో 1923లో ఒక సంవత్సరం అధ్యాపకులుగా పనిచేసి ఆనాటి విద్యార్థులైన మరుపూరు కోదండరామిరెడ్డి, వై.బి.రెడ్డి, బెజవాడ గోపాలరెడ్డి, కౌతా ఆనందమోహన్, కౌతా రామమోహన్ వంటి ఉద్ధండుల మెప్పును పొందారు. కర్నూలులో వెల్లాల శంకరశాస్త్రి వీరు ప్రియశిష్యులు. బందరు జాతీయ కళాశాలలో వీరు ఉన్నప్పుడు విశ్వనాథ సత్యనారాయణ వీరికి సహాధ్యాయులు. తెల్కపల్లివారు వారికి గీతాగోవిందాన్ని చెప్పారు. ఉన్నవ లక్ష్మీనారాయణ కుమారుడైన అర్జునరావుకు శాస్త్రిఇంటి వద్ద సంస్కృతం చెప్పారు. 1921లో బెజవాడలో గాంధీని చూశారు. గాంధీ విదేశీ వస్తు బహిష్కరణ పిలుపుననుసరించి ఖద్దరు ధారణ చేశారు.

1924లో స్వగ్రామానికి తిరిగివచ్చి గద్వాల రాణి ఆది లక్ష్మిదేవమ్మ ఆస్థానంలో సంస్కృత విధ్వాంసులుగా జాఫ్తా అందుకున్నారు. వనపర్తి, ఆత్మకూరు, కొల్లాపురం సంస్థానాలలో చాలాసార్లు సన్మానింపబడ్డారు. వీరు గద్వాల మహారాణికి ఆంతరంగికులు. గద్వాల రాణికి కుటుంబ, పాలనాపర సమస్యలు వచ్చినప్పుడు వీరు తగిన సూచనలు, సలహాలు ఇచ్చారు. కంచికామకోటి, శృంగేరి, పరకాల, పుష్పగిరి, మాణిక్యప్రభు పీఠాలలోని అధిపతులను తన పాండిత్యం, కవిత్వంతో మెప్పించి సత్కారాలు అందుకున్నారు. కలము గిరగిర త్రిప్పితి తెలివికొలది వాణి కొలువుననె గడచె ప్రాయమెల్ల అని సురవరం ప్రతాపరెడ్డి చెప్పుకున్న విధంగా శాస్త్రి వయసంతా వాణీసమార్చనలోనే సాగింది. వారి ఇంటిపేరే వాణీవిలాస నిలయం.

వీరు బహుముఖీన ప్రతిభావంతులు. కేవలం సంస్కృత రచనలేకాక ఆయుర్వేదంలో వీరు దిట్ట. వీరి ఆయుర్వేద చిట్కాలు, ప్రసంగా లు ఆకాశవాణిలో ఎన్నో ప్రసారమైనాయి. ఎంతో మంది రోగులకు స్వయంగా ఆయుర్వేద మందులను తయారు చేసి ఇచ్చి స్వస్థత చేకూర్చారు. అంతేగాక వడ్రంగి, కంసలి వంటి వృత్తులలో కూడా వీరికి ప్రవేశం ఉంది. తన ఇంటి తలుపులకు తానే స్వయంగా చెక్కిన వాణీ విలాస నిలయః అన్న అందమైన అక్షరాలు, తన ఇంటిలో స్వయంగా తయారు చేసుకున్న కర్ర స్టాండ్లకు చెక్కిన మామిడి పిందెల అలంకరణ వీరి ప్రతిభకు నిదర్శనాలు. వీరు 1959లో రాజాపురం గ్రామానికి మొదటి సర్పంచ్‌గా ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికై కిరోసిన్‌తో నడిచే వీధి దీపాలను ఏర్పాటు చేయడమేకాక పంచాయతీ అభివృద్ధి కోసం కొత్తగా ఆలోచించి వచ్చిన డబ్బును దుర్వినియోగపరచకుండా గ్రామ అభివృద్ధికి ఉపయోగించిన గొప్ప ప్రజానాయకుడు, ప్రజల మనిషి. పసరికలు, పక్షవాతం, సంతానలేమి, వాతరోగాలు మొదలగు వాటికి వీరిది తిరుగులేని వైద్యం.

1922- 23 సంత్సరం నుంచి వీరి సాహిత్య ప్రస్థానం ప్రారంభమైనది. వీరి మొదటి రచన 27 ఆర్యావృత్తాలతో కూడిన భారతీ తారామాల అనే శారదాస్తుతి. దీనిని వారు బందరులో ఉన్నప్పుడే రచించారు. మాణిక్యప్రభు పీఠాన్ని దర్శించి ఆశువుగా కవితా కాంతా స్వయంవరము అను ఖండకావ్యాన్ని చెప్పారు. ఇది 1926లో ముద్రించబడినది. ఇందలి కవిత్వం సిద్ధహస్తుని రచనా విశేషము వలెనే ఉన్నది అని కేశవపంతుల నరసింహశాస్త్రి దీనిని సమీక్షించారు.

శృంగేరీ పీఠానికి వెళ్లి అక్కడ శారదాదేవిని చూడగానే తెల్కపల్లివారు శారదా నవరత్నమాలికను ఆశువుగా చెప్పడమే కాకుండా లలితాస్తవఝరి అనే పేరుతో మరో 50 శ్లోకాలను చెప్పారు. మైసూరులోని పరకాల మఠాన్ని దర్శించి అక్కడి హయగ్రీవస్వామిపై హయగ్రీవ శతకాన్ని రచించి పండితుల మెప్పును పొందారు. తర్వాత కాలంలో శారదానవరత్నమాలికను పొడిగించి శారదాస్తుతి శతకాన్ని రచించారు. ఇవేకాక ఉమామహేశ్వర సుప్రభాతం, శ్రీహనుమత్సుప్రభాతం, మామిళ్లపల్లి లక్ష్మీనరసింహ సుప్రభాతం, గురుపీఠతత్త్వదర్శనం, శివానందాష్టకం, గణేశ పంచరత్నాలు, అయ్యప్పస్తుతి వంటి ముద్రిత రచనలతోపాటు కలిశతకం, రవీంద్రతపఃఫలము, ధూమశకట ప్రమాదం, చ్యవనోపాఖ్యానం, సుకన్యాస్తవం, మృత్యుశకటం వంటి అముద్రిత రచనలను చేశారు. వీరి కావ్యలక్ష్మి రచనను గోలకొండ కవుల సంచికలో చూడవచ్చు. సింగంపల్లె సిద్ధాంతి భూభ్రమణ భ్రాంతి నిరసనం ను రచించడం వెనుక తెల్కపల్లి శాస్త్రుల వారి రెండు సంవత్సరాల కృషి దాగి ఉంది.

తెల్కపల్లి రామచంద్రశాస్త్రి సంస్కృత కవిత లు, సాహిత్యోపన్యాసాలు ఆకాశవాణిలో ఎన్నో ప్రసారమైనాయి. కామకోటి, ఆంధ్రభూమి, సనాతన మత ప్రచారిణి, సమాలోచన మొదలైన పత్రికలు వీరి రచనలను ప్రచురించాయి. వనపర్తికి చెందిన విక్రాల నరసింహాచార్యులతో కలిసి వీరు జంట కవిత్వం చెప్పారు. ఆమనగల్లు మండ లం సింగంపల్లెలో వీరు అష్టావధానం చేశారు. దేశాటనం పండిత మిత్రతాంచ అన్న ప్రకారం దేశంలోని ఎన్నో ప్రదేశాలను చూశారు. 1974లో ఆంధ్రప్రదేశ్ సాహిత్య అకాడమీ సంస్కృ త సలహా సంఘం సభ్యులుగా నియమితులైనారు. 1977 నుంచి కళాకారుల గౌరవ వేతనాన్ని పొందారు. ఆంధ్రప్రదేశ్ సాహిత్య అకాడమీ 1979 సంవత్సరపు ఉత్తమ సంస్కృత విద్వాంసునిగా వీరిని సత్కరించింది. 1931వ సంవత్సరంలో వీరికి కవి కులతిలక, 1932లో బులుసు అప్పన్న శాస్త్రిచే అభినవ కాళిదాసు, సురవరం ప్రతాపరెడ్డిచే అలంకార నటరాజ మొదలగు బిరుదులు వీరిని వరించినవి. సాహిత్య కల్పద్రుమ అనెడి బిరుదు కూడా వీరికి కలదు.

దేశ అఖండత్వానికి ప్రతీకగా నిలిచి, అతిక్లిష్ట విషయాలను సైతం ఒక నిశ్చిత పద్ధతిలో అత్యల్పమైన మాటలతో ప్రసాదించే సంస్కృత భాషాసేవ తన జీవితమంతా చేసిన మహాపండితులు తెల్కపల్లె రామచంద్రశాస్త్రి 1990 ఏప్రిల్ 30న మరణించారు. మహబూబ్‌నగర్ సాహిత్య చరిత్రలో వీరికి దక్కాల్సిన స్థానం దక్కలేదు. వీరి రచనలన్ని సుమధురభావ బోధక పదబంధములతోడను, మనోహరములగు శ్లేషలతోడ విలసిల్లుచున్నవి. వీరి రచనలపై విస్తృతమైన పరిశోధన జరిగి తెలంగాణ సంస్కృతకవుల చరిత్రలో వీరికి పెద్దపీట వేయాల్సిన అవసరమున్నది. లభ్యమవుతున్న వీరి రచనల మీద నిశితమైన అధ్యయనం చేయడం మనందరి కర్తవ్యంగా భావించాలి.
– సంబరాజు రవిప్రకాశరావు

———–